در سال های اخیر با توجه به تغییر سبک زندگی انسان ها، سیروز کبدی به یکی از مهم ترین علل بستری شدن بیماران در بخش های کبد و گوارش کشور تبدیل شده است. البته جای نگرانی نیست زیرا سیروز کبدی جزء آن دسته از بیماری هایی است که در اغلب موارد قابل پیشگیری است. همچنین سنگ کیسه صفراوی و بیماری های لوزالمعده یکی از شایع ترین علل مراجعه بیماران به بهترین دکتر گوارش و کبد در تهران می باشد. اگر شما هم نگران ابتلا به این بیماری هستید یا علائم مشکوکی دارید که احتمال می دهید کبد شما آسیب دیده باشد، این مطلب مختص شماست. زیرا ما در این مقاله مطالب جامع و کاملی در ارتباط با نارسایی کبدی در اختیارتان قرار دادیم. اگر به اطلاعات بیشتری در این زمینه نیاز داشتید می توانید به سایت پزشکا (pezeshka.net) مراجعه کنید و یا از سایت هایی نظیر جراحا، جراحتو و دکترتو کمک بگیرید.
سیروز کبدی و علائم آن
کبد یکی از مهم‌ترین اعضای درونی بدن به شمار رفته و تقریبا به اندازه یک توپ فوتبال است که درست زیر قفسه‌سینه و سمت راست شکم قرار گرفته است. این اندام مهم وظیفه هضم غذا و دفع مواد سمی و زائد از بدن را برعهده دارد. در حالت عادی کبد از سلول‌های سالم تشکیل شده است، اما برخی اوقات به دلایل مختلف زخم و اسکار جای این بافت سالم را می‌گیرد که این وضعیت سیروز کبدی نامیده می شود. بهترین دکتر گوارش و کبد می گوید در واقع هر بار که کبد در اثر عوامل مختلف مثل نوشیدن الکل یا عفونت آسیب ببیند، سعی می‌کند خود را ترمیم کند.
طی فرایند ترمیم، بافت اسکار تشکیل شده که به تدریج بخش زیادی از کبد را درگیر و در عملکرد آن اختلال ایجاد می‌کند. سیروز یک بیماری پیش‌رونده است که طی سالیان طولانی به وجود می آید. در حالت کلی، آسیب های کبدی ناشی از این بیماری قابل جبران نیست. اما اگر به موقع تشخیص داده شود، می‌توان تا حد زیادی از پیشرفت آن جلوگیری کرد. جالب است بدانید نارسایی کبدی در مراحل اولیه هیچ علامت و نشانه‌ای از خود بروز نمی‌دهد. اما با پیشرفت آن آسیب به کبد شدیدتر شده و علائم به مرور ظاهر می‌شوند. به طور معمول علائم اولیه سیروز کبدی تا مراحل آخر آن شامل موارد زیر می شود:
- حالت تهوع و بی اشتهایی شدید
- خستگی شدید و تورم پاها
- خارش، زرد شدن پوست و چشم ها
- کاهش وزن ناخواسته و کاهش عضلات
- افزایش مایعات در شکم
- افزایش عروق خونی روی پوست
- ادرار تیره رنگ
- اختلالات قاعدگی در بانوان
- از دست دادن میل جنسی، کوچک شدن بیضه ها
علل ابتلا به سیروز کبدی
طیف گسترده‌ای از شرایط و بیماری‌ها قادرند به کبد آسیب رسانده و منجر به سیروز شوند، اگر علت این بیماری درمان نشود، سیروز پیشرفت کرده و باعث اختلال در زندگی می‌شود. بهترین دکتر آندوسکوپی در ایران معتقد است بهترین راه کنترل این بیماری، تشخیص علت آن و درمان مشکلات زمینه‌ای است. برخی از علل ابتلا به این بیماری عبارتند از:
- مصرف بیش از حد الکل
- هپاتیت ویروسی و خودایمنی
- بیماری ویلسون(تجمع مس در کبد)
- اضافه وزن شدید و انباشته شدن چربی در کبد
- تخریب مجرای صفراوی به دلیل کلانژیت صفراوی اولیه
- عفونت‌ها، مثل سیفلیس و بروسلوز
- سرطان مجرای صفراوی یا پانکراس
پیشگیری و درمان سیروز کبدی
درمان نارسایی کبدی به دلیل بروز آن و میزان آسیب‌دیدگی کبد بستگی دارد. هدف از درمان، کند کردن پیشرفت بیماری و پیشگیری یا درمان علائم و عوارض آن است. در مواردی که کبد آسیب شدید می بیند، ممکن است به بستری شدن در بیمارستان نیاز داشته باشید. رعایت نکاتی که در این قسمت معرفی کردیم می تواند به حفظ سلامت کبد کمک کند:
- درمان اعتیاد به الکل: استعمال الکل یکی از دلایل اصلی ابتلا به این بیماری است. این موضوع را حتما با پزشک خود مطرح کنید تا بهترین راه را برای درمان در پیش گیرد. پزشکان برای ترک الکل راهکارهای مناسبی دارند که با پیروی از آن ها می توانید این نوشیدنی را کنار بگذارید.
- کاهش وزن: تناسب اندام یکی از راه‌های حفظ سلامت کبد است. از سوی دیگر افراد چاقی که الکل مصرف نمی‌کنند، احتمال ابتلای آن ها به کبد چرب غیر الکلی وجود دارد که این بیماری در ابتلا به سیروز کبدی نقش دارد. شما با پیروی از رژیم غذایی سالم و ورزش متعادل و منظم می‌توانید وزن خود را کاهش داده و از ابتلا به کبد چرب جلوگیری کنید.
- درمان بیماری‌های زمینه‌ای: گروهی از بیماری های زمینه ای وجود دارند که می توانند منجر به سیروز کبدی شوند. پس درمان این بیماری‌ها به درمان سیروز کمک می‌کند. به عنوان مثال، هپاتیت B و C از مهم‌ترین علل ابتلا به سیروز هستند. بدین ترتیب پزشکان برای پیشگیری و درمان این بیماری، داروهای ضد ویروس و اینترفرون را تجویز می کنند. این داروها به ویروس هپاتیت حمله کرده و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شوند.
- داروها و مکمل‌های غذایی: باتوجه به آن چه اشاره شد خارش، خستگی، گیجی و… از علائم و عوارض سیروز کبدی هستند. پزشکان برای کاهش این مشکلات دارو تجویز می‌کنند. حتی اگر بیمار سوء تغذیه یا مشکلات استخوانی داشته باشد، استفاده از مکمل را تجویز می کنند.
تشخیص بیماری سیروز کبدی
باتوجه به اینکه علائم سیروز به ندرت در مراحل اولیه ظاهر می‌شوند، زمانی که برای تشخیص سایر بیماری‌ها آزمایش می‌دهید، امکان دارد به طور تصادفی متوجه شوید که مبتلا به این بیماری هستید. در صورتی که مشکوک به این بیماری باشید، پزشک مراحل زیر را انجام خواهد داد:
- معاینه بدنی، از جمله بررسی تورم در قسمت فوقانی شکم
- بررسی سابقه پزشکی شخصی و خانوادگی شما
- ارزیابی سبک زندگی، شامل عادت‌های غذایی و مصرف الکل
در مواردی هم ممکن است تست‌های تشخیصی زیر را توصیه کند:
- آزمایش خون برای بررسی عملکرد کبد
- تست‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی، سی‌تی اسکن (CT)یا ام‌آرآی (MRI) برای بررسی وضعیت کبد
- بیوپسی کبد (نمونه‌گیری از بافت کبد)
کلام آخر
سیروز یا همان نارسایی کبدی، بیماری جدی و خطرناکی است که به علت جایگزینی بافت اسکار به‌جای بافت سالم در کبد بروز پیدا می کند و در مراحل ابتدایی علائمی ندارد. اما با پیشرفت آن علائمی مانند حالت تهوع، زردی، خارش پوست، ورم پا، سوءتغذیه، خستگی و خواب‌آلودگی به وجود می آیند. بیماری‌های مختلفی از قبیل کبد چرب غیرالکلی، کبد چرب الکلی، هپاتیت یا تجمع مس در کبد، در بروز این بیماری دخیل هستند. سیروز کبدی درمان ندارد و فقط باید از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد. عدم توجه به این بیماری می‌تواند عوارض جدی مانند فشارخون پورتال، عفونت، سوءتغذیه و حتی سرطان کبد را در پی داشته باشد. از اینکه تا پایان این مطلب ما را همراهی کردید سپاسگزاریم. ما سعی کردیم مطالب جامعی را در ارتباط با بیماری سیروز کبدی در اختیارتان قرار دهیم. اگر به اطلاعات بیشتری در این زمینه نیاز دارید، می توانید به سایت پزشکا (pezeshka.net) مراجعه کنید.