دیستونی؛ علائم، علل، روش های تشخیص، درمان و پیشگیری از این بیماری

دیستونی نوعی اختلال عصبی حرکتی است که باعث انقباض غیرارادی عضلات می شود. علت این اختلال سیگنال های اشتباه ارسال شده توسط مغز است. اکثر موارد دیستونی قابل درمان هستند، به ویژه مواردی که علت زمینه ای قابل درمان دارند. در این مقاله علائم، علل و روش های تشخیص و درمان این بیماری را خواهید خواند. با ما بمان.

دیستونی چیست؟

دیستونی یک اختلال مربوط به سیستم عصبی است که باعث انقباضات غیرقابل کنترل عضلانی می شود. ماهیچه های شخص بدون اعمال نیروی عضلانی خاص منقبض می شوند. اگرچه این وضعیت ماهیچه های بدن را درگیر می کند، اما در واقع از مشکلی در مغز یا قسمت دیگری از سیستم عصبی منشأ می گیرد. هنگامی که این اختلال باعث می شود فرد قادر به انجام برخی کارها نباشد، به آن دیستونی حاد می گویند.

نام “دیستونیا” ترکیبی از پیشوند لاتین “-dys” و کلمه یونانی “tonos-” است که به تنش عضلانی اشاره دارد. ترکیبی از این دو مشکلی را توصیف می کند که باعث می شود ماهیچه های فرد به اشتباه منقبض شوند.

دیستونی چه تاثیری بر بدن دارد؟

دیستونی یک اختلال مغزی است که بر نحوه کنترل مغز ماهیچه های بدن تأثیر می گذارد. چرا و چگونه این اتفاق می افتد هنوز نامشخص است. اثرات این اختلال ممکن است زمانی که احساس خستگی یا استرس می کنید، یا زمانی که کافئین یا الکل مصرف می کنید، آشکارتر باشد.

برخی از انواع این بیماری ناشی از جهش های ژنتیکی یا شرایطی است که عملکرد بخش هایی از مغز را مختل می کند. این اختلال در عملکرد مغز باعث می شود سلول های آسیب دیده به درستی کار نکنند و سیگنال های اشتباه به عضلات ارسال شود و این اختلال شروع شود.

علائم دیستونی

علامت اصلی این اختلال مغزی انقباضات و حرکات غیرقابل کنترل عضلانی است. ویژگی های این حرکات غیر ارادی عبارتند از:

• آنها تکراری و همراه با لرزش هستند.
• مدت زمان این حرکات متفاوت است.
• باعث پیچش یا کشیدگی بدن انسان شود.
• آنها آزاردهنده و حتی دردناک هستند و گاهی اوقات احساس شوک الکتریکی می کنند.

انواع دیستونی

1. کانونی یا موضعی

دیستونی کانونی تنها یک قسمت از بدن افراد را تحت تاثیر قرار می دهد و کارشناسان تخمین می زنند که مواردی از این نوع حدود 10 برابر بیشتر از موارد دیستونی عمومی است. این نوع اختلال بسته به قسمتی از بدن که تحت تأثیر قرار می گیرد می تواند اشکال مختلفی داشته باشد:

2. بخش یا منطقه ای

این نوع دیستونی 2 یا چند قسمت مجاور بدن مانند قسمت های مختلف صورت، سر و گردن یا کف دست ها و بازوها را درگیر می کند. شایع ترین مثال دیستونی سگمنتال دیستونی گردنی است که عضلات سر و گردن را درگیر می کند. مثال دیگر سندرم Meige است که چندین قسمت از صورت را درگیر می کند.

3. دیستونی چند کانونی

این دیستونی 2 یا چند قسمت غیر مرتبط بدن را درگیر می کند. نمونه ای از این دیستونی انقباض غیرارادی عضلات دست است. دیسکینزی دیررس نمونه ای از دیستونی چند کانونی است که بیش از 1 قسمت غیر مرتبط بدن را درگیر می کند.

4. همیستونی

کلمه hemidistonia از کلمه یونانی hemi به معنای نیمه گرفته شده است. در این نوع اختلال فقط نیمی از بدن (یک طرف بدن) درگیر است. سکته مغزی یکی از دلایل اصلی همیدیستونی است.

5. دیستونی عمومی

این نوع دیستونی می تواند پاها و تنه (قسمت اصلی بدن که در آن بازوها، پاها و سر به هم متصل هستند) یا حتی کل بدن را درگیر کند. هنگامی که دیستونی کانونی به دیستونی عمومی تبدیل می شود، علائم از اندام ها به بدن فرد گسترش می یابد.

علل دیستونی

این بیماری به دلیل اختلال در عملکرد مغز ایجاد می شود. این اختلال گانگلیون های پایه را نیز درگیر می کند. گروهی از ساختارهای مغز که بسیاری از نواحی مختلف مغز را به هم متصل کرده و نحوه کار آن نواحی را هماهنگ می کند. کارشناسان علل این بیماری را به 3 دسته تقسیم می کنند:

• اولیه؛
• دومین؛
• دلایل اضافی

1. دیستونی اولیه

در این حالت دیستونی خود بیماری اصلی فرد است و معمولاً به عنوان یک «بیماری ایدیوپاتیک» در نظر گرفته می شود، یعنی به دلایل نامعلومی رخ می دهد. کارشناسان معتقدند ژنتیک عامل موثری در ایجاد این بیماری است.

2. دیستونی ثانویه

در این مورد، دیستونی نشانه بیماری یا مشکل دیگری است. علل ثانویه می تواند به طیف وسیعی از عوامل مرتبط باشد، مانند:

3. دلایل اضافی

در این مورد، دیستونی علامت اصلی است، اما علائم دیگری نیز وجود دارد.

تشخیص دیستونی

متخصص مغز و اعصاب این بیماری را بر اساس علائم فرد، معاینه عصبی و آزمایش های مختلف پزشکی تشخیص می دهد. تشخیص این بیماری معمولاً دشوار است زیرا علائم فرد می تواند مشابه علائم سایر بیماری ها باشد. آزمایشاتی که ممکن است برای تشخیص این بیماری تجویز شود عبارتند از:

درمان دیستونی

در پاسخ به “آیا دیستونی درمانی دارد؟” باید بگوییم که این بیماری خود روش درمانی مستقیمی ندارد. با این حال، معمولاً روش‌هایی برای درمان بیماری‌های زمینه‌ای این اختلال یا کنترل علائم فردی وجود دارد، از جمله:

• تحریک عمیق مغز (DBS): این درمان شامل جراحی برای کاشت الکترود در مغز است. این الکترودها جریان الکتریکی ملایمی را به بخشی از مغز می رسانند که می تواند در بهبود علائم فرد موثر باشد. این رایج ترین و مفیدترین روش برای درمان این بیماری است.
• داروهای تجویزی: بسته به علت این بیماری، می توان آن را با دارو درمان کرد. تجویز به علائم و علت اصلی اختلال (در صورت وجود) بستگی دارد.
• تزریق سم بوتولینوم: سم بوتولینوم یک ماده شیمیایی است که وقتی در محل مناسب تزریق شود، تمام سیگنال های عصبی را برای هفته ها یا حتی ماه ها مسدود می کند. این کار از رسیدن سیگنال های اشتباهی که باعث این اختلال می شود به عضلات فرد جلوگیری می کند. تزریق سم بوتولینوم یک گزینه درمانی خوب برای بهبود علائم دیستونی کانونی یا سگمنتال است.
• فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتار درمانی: این روش های درمانی معمولاً باعث می شود که فرد با این اختلال سازگار شود یا وضعیت خود را بهبود بخشد، به خصوص زمانی که اختلال ناشی از یک وضعیت موقتی باشد.

پیشگیری از دیستونی

دیستونی غیرقابل پیش بینی است، بنابراین نمی توانید از آن جلوگیری کنید. با این حال، برخی از علل ثانویه را می توان پیشگیری کرد یا می توانید خطر ابتلا به آنها را کاهش دهید. اقداماتی که می توانید برای پیشگیری از این بیماری انجام دهید عبارتند از:

• یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید و وزن مناسبی داشته باشید. بسیاری از بیماری های گردش خون و قلبی، به ویژه سکته مغزی، می توانند به مغز شما آسیب برسانند و این اختلال را ایجاد کنند. پیشگیری یا کاهش شدت این اختلالات نقش مهمی در کاهش احتمال دیستونی دارد. رژیم غذایی سالم کلید پیشگیری از بسیاری از بیماری ها است.
• عفونت ها را نادیده نگیرید عفونت چشم و گوش نیاز به درمان فوری دارد. اگر این عفونت ها به مغز سرایت کنند، به یک تهدید جدی تبدیل می شوند. همه انواع عفونت ها می توانند باعث التهاب مغز (آنسفالیت) و در نهایت منجر به این بیماری شوند.
• از تجهیزات حفاظتی استفاده کنید. آسیب های مغزی تروماتیک می تواند به مغز آسیب برساند و باعث دیستونی شود. استفاده از تجهیزات حفاظتی برای کاهش احتمال آسیب های مغزی ضروری است.
• از بیماری های مزمن جلوگیری کنید. برخی از بیماری های مزمن مانند دیابت نوع 2، فشار خون بالا و صرع می توانند باعث دیستونی شوند.

چگونه علائم دیستونی را کنترل کنیم؟

اگر به این بیماری مبتلا هستید، می توانید اقدامات زیر را برای مراقبت بهتر از خود انجام دهید:

• به توصیه پزشک، کافئین و الکل مصرف نکنید. این مواد می توانند علائم این بیماری را بدتر کنند.
• استرس خود را کنترل کنید. اضطراب و استرس علائم بیماری را بدتر می کند. تکنیک هایی مانند مدیتیشن، تمرینات تمدد اعصاب و ورزش برای مقابله با استرس مفید هستند.
• از فعالیت هایی که علائم را بدتر می کند خودداری کنید. برخی از اشکال دیستونی بیشتر در شرایط خاص رخ می دهد. اجتناب از این شرایط احتمال تشدید علائم این بیماری را کاهش می دهد.
• داروهای خود را به طور منظم مصرف کنید. اگر برای درمان بیماری دارو مصرف می کنید، آن را طبق دستور و به موقع مصرف کنید. قطع دارو به طور ناگهانی علائم این بیماری را بدتر می کند یا عوارض جانبی دیگری ایجاد می کند.

دیستونی پارکینسون چیست؟

این اختلال در افراد مبتلا به پارکینسون بسیار شایع است. افراد مبتلا به دیستونی پارکینسون ممکن است علائمی مانند پیچش پا، حرکات تکراری و حالت های غیرعادی را تجربه کنند.

تفاوت بین دیستونی و دیسکینزی چیست؟

دیسکینزی و دیستونی بسیار شبیه هستند، اما یکسان نیستند. دیسکینزی وضعیتی است که در آن عضلات بدن حرکات غیر ارادی دارند و فرد نمی تواند این حرکات را کنترل کند. دیستونی نوع خاصی از دیسکینزی است که باعث انقباض غیر ارادی عضلات برای مدت طولانی تری می شود.

آخرین کلمه

دیستونی نوعی اختلال مغزی است که باعث می شود سیگنال های اشتباهی به ماهیچه های فرد ارسال شود و باعث انقباض غیر ارادی آن ها شود. این عارضه می تواند به دلایل زیادی از بیماری های ارثی گرفته تا بیماری های موقت ایجاد شود. شدت و وسعت علائم فرد تعیین می کند که آیا این بیماری موقتی است یا یک اختلال ناتوان کننده شدید که فرد را از انجام برخی کارها باز می دارد.

آیا شما یا اطرافیانتان از علائم این بیماری رنج برده اید؟ علائم شما چیست و برای بهبود آنها چه کرده اید؟ لطفا نظرات و تجربیات ارزشمند خود را با ما و کاربران عزیز به اشتراک بگذارید.