تقریبا همه ما می‌دانیم که گلبول‌های سفید در خون وظیفه دفاع از بدن در برابر بیماری‌های مختلف را دارند. لنفوسیت (Lymphocyte) یک نوع از گلبول‌های سفید موجود در خون است که در مغز استخوان تولید میشود.
کار اصلی این گلبول، تولید مواد لازم برای مبارزه با انواع عفونت و سرطان است. کمبود این گلبول در خون به همان اندازه خطرناک است که بیشتر بودن آن از حد مجاز، می‌تواند خطرآفرین باشد.
برای همین است که در آزمایش خون (CBC) مقدار لنفوسیت را اندازه می‌گیرند. در این مقاله از مجله اینترنتی ایده آل مگ قصد داریم ببینیم lymph در آزمایش خون چیست و چگونه تفسیر میشود.
lymphocytes چیست؟
lymphocytes در آزمایش خون بیانگر میزان لنفوسیت در خون است. مرکز پزشکی دانشگاه روچستر آمریکا در پاسخ به اینکه lymphocyte چیست می‌گوید:
لنفوسیت یک نوع از گلبول‌های سفید خون است که به سیستم ایمنی بدن برای تولید پادتن و دیگر مواد لازم برای مبارزه با عفونت و سرطان کمک می‌کند.
کمتر یا بیشتر بودن لنفوسیت خون نسبت به دامنه مجاز ممکن است به دلایلی مثل فعالیت سنگین ورزشی اتفاق افتاده باشد؛ اما گاهی هم بیانگر ابتلای فرد به بیماری لنفوسیتوز بوده و خطرناک است. برای همین هرگز نباید از کنار آن ساده گذشت.
انواع لنفوسیت ها
در بدن انسان دو نوع لنفوسیت (lymphocytes) وجود دارد. لنفوسیت نوع B و نوع T که به اصطلاح به آن‌ها سلول‌های B و T هم گفته میشود. هر دو نوع لنفوسیت از سلول‌های بنیادی مغز استخوان سرچشمه می‌گیرند.
در این میان بعضی از سلول‌ها از مغز استخوان به تیموس رفته و در آنجا تبدیل به سلول‌های T می‌شوند. آن سلول‌هایی که در مغز استخوان باقی بمانند هم تبدیل به B می‌شوند.
کار سلول‌های لنفوسیت نوع B ساخت پادتن (آنتی بادی) است. پادتن‌ها، پروتئین‌هایی هستند که توسط سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با مواد خارجی معروف به آنتی‌ژن‌ها تولید می‌شوند.
هر سلول B برای ساختن یک پادتن اختصاصی تنظیم شده است. هر آنتی بادی با یک آنتی ژن (درست مثل هر قفل با یک کلید خاص) مطابقت دارد. بدن مطابقت آنتی‌بادی با آنتی‌ژن را تشخیص داده و سپس عملیات تخریب آنتی‌ژن را از طریق سلول‌های B آغاز می‌کند.
کار سلول‌های T کمک به بدن در جهت از بین بردن سلول‌های سرطانی و کنترل پاسخ ایمنی بدن به مواد خارجی است. نوع سوم لنفوسیت‌ها، که به عنوان قاتل طبیعی یا سلول Natural Killer شناخته میشود، واکنش‌دهنده‌ای سریع به عارضه‌های مختلف است. این نوع هم مثل دو نوع قبلی در مغز استخوان تولید میشود.
مقدار نرمال lymphocyte در آزمایش خون
سلول‌های T (سلول‌های تیموس) و سلول‌های B (سلول‌های مغزی استخوان یا مشتق شده از بورسا) اجزای اصلی سلول‌های پاسخ ایمنی سازگار هستند.
سطح لنفوسیت‌ها بسته به نژاد، جنسیت، موقعیت جغرافیایی و سبک زندگی فرد ممکن است تغییر کند. دامنه طبیعی لنفوسیت‌ها در بزرگسالان بین ۱۰۰۰ تا ۴۸۰۰ لنفوسیت در ۱ میکرولیتر (میکرولیتر) خون است. در كودكان نیز محدوده طبيعي در ۱ ميلي ليتر خون بين ۳۰۰۰ و ۹۵۰۰ لنفوسيت قرار دارد.
بالاتر یا پایین‌تر بودن سطح لنفوسیت خون از حد مجاز خطرساز خواهد بود. برای همین مهم است بفهمیم lym در آزمایش خون چیست و چه معنایی دارد.
وجود بیش از حد این lymph در خون مانند زیاد بودن یک سری از آنتی بادی ها در خون خطرناک است. برای اندازه گیری این آنتی بادی ها از آزمایشاتی مانند اندازه گیری ANA در آزمایش خون استفاده میشود.
بالا بودن lymph در آزمایش خون
لنفوسیت یک ابزار دفاعی برای بدن است. بنابراین بالا رفتن سطح آن در خون می‌توان نشان‌گر پاسخ طبیعی بدن به یک عفونت یا التهاب باشد.
اما گاهی بالا بودن lymphocyte در آزمایش خون یعنی فرد به لنفوسیتوز مبتلا است. این بیماری جدی و خطرناک بوده و معمولا در نتیجه عفونت‌های مزمن، بعضی از انواع سرطان خون یا بیماری‌های ایمنی همچون بیماری التهابی روده به‌وجود می‌آید.
پایین بودن lymphocyte در آزمایش خون نشانه چیست ؟
بعضی از افراد نمی‌دانند پایین بودن lymphocyte در آزمایش خون نشانه چیست و برای همین از دیدن آن در نتیجه آزمایش خود نگران می‌شوند.
باید توجه داشت که گاهی پس از درمان یک بیماری یا عفونت، سطح لنفوسیت خون از حد مجاز کمتر میشود. این اتفاق عجیب نبوده و دلیل آن استفاده بدن از لنفوسیت‌ها برای مبارزه با بیماری است.
سطح لنفوسیت همچنین ممکن است در اثر فعالیت شدید بدنی (ورزش حرفه‌ای)، استرس شدید یا سوء تغذیه کمتر از حد مجاز شود. گاهی نیز پایین بودن سطح لنفوسیت به‌معنای ابتلای فرد به بیماری لنفوسیتوپنی (لنفوپنی) است.
لنفوسیتوپنی یا از طریق ژن والد به فرزند منتقل میشود یا به‌عنوان اثر جانبی این بیماری‌ها در فرد ظهور می‌کند:
- بیماری‌های ارثی نادر، مانند آتاکسی – telangiectasia
- بیماری‌های عصبی مانند بیماری اسکلروز
- بیماری‌های خود ایمنی
- ایدز یا سایر بیماری‌های عفونی
نتایج آزمایش Lymph چه معنی ای می‌دهد؟
بعد از اعلام نتایج آزمایش لنف (lymph) ممکن است یکی از ۴ حالت زیر رخ داده باشد که هر کدام نشانه یک سری از بیماری‌های خاص می‌باشند:
سلول‌های T بیش از حد طبیعی
- بیماری مقاربتی مانند سفلیس
- عفونت ویروسی، مانند مونونوکلئوز عفونی
- عفونت ناشی از یک انگل، مانند توکسوپلاسموز
- سل ، بیماری که بر ریه‌ها و سایر ارگان‌ها تأثیر می‌گذارد
- سرطان گلبول‌های سفید
- سرطان خون، از مغز استخوان شروع میشود
سلول‌های B بیش از حد طبیعی
- لوسمی لنفوسیتی مزمن
- میلوما متعدد
- یک بیماری ژنتیکی معروف به سندرم DiGeorge
- نوعی سرطان به نام ماکروگلوبولینمی والدن استروم
سلول‌های T کمتر از حد طبیعی
- بیماری از بدو تولد وجود دارد.
- بیماری کمبود سلول T به دست آمده، مانند HIV ، که می‌تواند به ایدز یا HTLV-1 پیشرفت کند.
- نوعی سرطان
سلول‌های B کمتر از حد طبیعی
- لوسمی لنفوبلاستی حاد
- HIV یا بیماری دیگری که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند.
پایین یا بالاتر بودن تعداد لنفوسیت در خون به‌صورت مقطعی، همواره اتفاق می‌افتد.
کم یا زیاد بودن لنفوسیت به خودی خود عجیب نیست، بلکه ادامه‌‌دار شدن این شرایط است که می‌تواند نشان‌دهنده وجود بیماری در بدن باشد. به این وضعیت لنفوسیتوپنی یا لنفوسیتوز گفته میشود و ممکن است شدید یا خفیف باشد.
چرا به آزمایش نیاز داریم؟
انواع آزمایش را در جدول زیر مشاهده می‌کنید.
| عنوان آزمایش | نوع آزمایش |
|---|---|
| -آزمایش خون CBC_FBS_BS_Hb-HCT_PLT-PT-PTT-Cholestrol_Fb-Cr- BUN-Na- K-Ca-LDL-HDL- | روتین |
| آزمایش ادرار UA | روتین |
| آزمایش مدفوع: گایاگ و کشت مدفوع | روتین |
| آزمایش مغز نخاع | غیر روتین |
| آزمایش خلط | غیر روتین |
| آزمایش کشت تراشه | غیر روتین |
| سایر آزمایشات | غیر روتین |
آزمایش خون چیست و چرا به آن نیاز داریم؟
آزمایش خون یکی از ساده‌ترین و ابتدایی‌ترین آزمایش‌هایی است که یک پزشک برای تشخیص بیماری از آن استفاده می‌کند. در این آزمایش، نمونه خون فرد را از جهت میزان مواد سازنده (گلبول‌های سفید، گلبول‌های قرمز، پلاسما و…) سنجیده و هر کدام را در نتیجه آزمایش با یک علامت اختصاری نشان می‌دهند.
برای آشنایی با این علائم اختصاری شما باید با استفاده از یک راهنمای آزمایش خون، با علائم اختصاری مربوط به هر آزمایش آشنا شوید.
به عنوان مثال CBC کوتاه شده عبارت شمارش کامل خون است و یکی از اصلی‌ترین مواردی است که در هنگام آزمایش خون سنجیده میشود.
نتیجه گیری
لنفوسیت نوعی از گلبول‌های سفید خون است که یکی از مهم‌ترین سلاح‌های بدن در مبارزه با عفونت‌ها و بعضی از انواع سرطان به‌حساب می‌آید. این گلبول سفید در مغز استخوان تولید شده و دو نوع اصلی دارد (سلول B و سلول T).
مقدار لنفوسیت در خون یک دامنه مجاز دارد. گاهی بدن در پاسخ به یک بیماری لنفوسیت‌های زیادی تولید می‌کند و باعث بیشتر شدن تعداد لنفوسیت از حد مجاز میشود. گاهی هم فعالیت سنگین ورزشی باعث میشود تعداد لنفوسیت حتی بیشتر از حد مجاز کاهش یابد.
در واقع غیرطبیعی شدن مقدار لنفوسیت در خون همواره خطرساز نیست اما می‌تواند نشان‌دهنده بیماری باشد. برای همین مهم است بدانیم lymphocytes چیست و مقدار آن در آزمایش خون چه معنایی دارد.
سوالات متداول در ارتباط با لنفوسیت‌ها
این واژه مخفف کلمه LYMPHOCYTE می‌باشد که یکی از گلبول‌های سفید موجود در خون می‌باشد. Lymph یکی از علائم اختصاری موجود در آزمایش خون می‌باشد که بیانگر تعداد لنفوسیت‌ها در خون است.
این علامت در آزمایش خون به معنی تعداد لنفوسیت‌ها می‌باشد. در صورتی که مقدار Lymph بیش از حد بالا و یا به شکل قابل توجه‌ای پایین باشد، می‌تواند به عنوان علامت بیماری شاناخته شود.
دلیل این اتفاق می‌تواند، پاسخ طبیعی بدن به یک عفونت یا التهاب و یک وضعیت گذرا و بی‌خطر باشد. اما در پاره‌ای از مواقع نیز سطح بالای لنفوسیت‌ها می‌تواند نشانه لنفوسیتوز باشد که یک وضعیت خطرناک‌تر است و باید به آن توجه بیشتری شود. لنفوسیتوز معمولا با عفونت‌های مزمن، برخی از سرطان‌های خون و بیماری‌های خود ایمنی همراه است.
تعداد لنفوسیت‌ها با توجه به برخی از بیماری‌ها و مشکلات، می‌توانند افزایش یابند. از جمله این عوامل می‌توان به: بیماری مقاربتی مانند سفلیس، عفونت ویروسی، عفونت ناشی از یک انگل، سل و سرطان خون اشاره کرد.